Aanleiding:
De kracht van wilde planten als sleutel tot betrokkenheid
In het voorjaar van 2019 struinde kunstenaarscollectief De Onkruidenier op uitnodiging van Ruimtekoers Festival door het groen van Arnhem Zuid. In april zorgde één specifieke plantensoort voor een magische schoonheid; miljoenen paardenbloemen transformeerden de gazons tot een goudgele deken.
Zij ontdekten dat veel inwoners een groene leefomgeving wensen en willen daar ook hun plantje aan bij willen dragen. Alleen, ze weten vaak niet waar ze moeten beginnen. Bovendien zijn het vaak de reeds welbenetwerkte inwoners die meedoen. Hoe kan iederéén worden bereikt en meedoen met de groene wijk?
De aanleiding voor het project:
Kunnen alledaagse wilde planten die iederéén kent zoals de paardenbloem, maar waarvan de toepassingen voor hen nog onbekend zijn, de sleutel zijn tot een inclusieve groenparticipatie?
Kennismaken:
de wondere wereld van de paardenbloem en wilde planten
De Onkruidenier organiseerde 12 workshops en excursies vanuit Werkplaats de Paardenbloem om inwoners te introduceren bij de wondere wereld van onze alledaagse wilde planten zoals de paardenbloem. Door samen op expeditie door de wijk te gaan ontdekken inwoners hoe verschillende wilde planten goed zijn voor de huid, lever of bloedbaan. En verkennen zij toepassingen bij het bereiden van salade, spijs, koffie en limonades.
Met Brouwerij Nevel maakten inwoners paardenbloemenbier en met ontwerper Lucila Kenny verfden ze met planten textiel zoals kleren. Paardenbloemen-expert Karst Meijer opende zijn herbarium met maar liefst 250 verschillende soorten paardenbloemen. Ook maakten inwoners zelf een eigen bermthee van Malburgse bermkruiden die zij tijdens strooptochten met De Onkruidenier verzamelden. Zakjes thee werden vervolgens verkocht op Winkelcentrum de Drieslag zodat de hele wijk mee kon genieten van de nieuwe thee!
Resultaat:
een kleurrijk collectief met de handen uit de mouwen!
De 15 kennismakingsworkshops hebben geleid tot een lokale productielijn voor bermthee, een expositie over de helende kracht van wilde kruiden uit de wijk én een ontwerp voor een groen winkelcentrum De Drieslag. Maar vooral, de kennismaking heeft geleid tot een zeer betrokken nieuw collectief van inwoners die zelf de handen uit de mouwen willen steken voor een vergroeningsproject in de publieke ruimte.
Meer over Werkplaats de Paardenbloem
Werkplaats de Paardenbloem opende in 2019 en is sindsdien een mobiele en tijdelijke werkplaats waar inwoners samen met experts de mogelijkheden van wilde planten ontdekken. Van het ervaren van paardenbloemenrubber tot het zelf maken van een hyperlokale Malburgse Bermthee.
De werkplaats bestaat uit allerhande uitgestald werkgerei zoals wasbakken en droogrekken voor het onkruid, informatieborden over de paardenbloem, een workshopplek en de houten huisjes waarin de eindproducten zijn opgesteld. In deze werkplaats staat, zoals de naam al zegt, de paardenbloem centraal.
Bedankt voor alle kennis!
Twee deelnemers aan de workshops bedanken De Onkruidenier voor de enorme overdracht aan kennis: “Er dient zich in mijn straat een kans aan om met buurtgenoten de straat te vergroenen ik hoop dat ik hierdoor en door de workshop me vrijer voel om gebruik te maken van het openbaar groen en hoop dat ook te kunnen delen met buurtgenoten”
Inwoners van Malburgen
Samen maken:
de wondere wereld van de paardenbloem en wilde planten
Tijdens het programma in 2019 en 2020 werd het helder; inwoners willen graag de handen uit de mouwen steken en het stenige winkelcentrum De Drieslag vergroenen. Want dat centrum van de wijk is maar stenig, van beton en geen fijne verblijfsruimte. Samen met de buurtconciërge, stichting Schone Straat Groene Buurt, Ruimtekoers en gemeente Arnhem ontwikkelden zij een participatietraject om de vergroening in gang te zetten. En het Winkelcentrum leefbaarder en aantrekkelijker te maken.
Workshops voor en door inwoners
In de lente waren De Onkruidenier en Lucila Kenny op bezoek in Malburgen. Samen met het collectief bestaande uit Inwoners Bas, Svetlana, Feilin, Redouan en Annebeth gingen zij op zoek naar nieuwe inzichten voor het vergroenen van het winkelcentrum. Feilin maakte een kleurplaat als plattegrond van het winkelcentrum die inwoners inkleurden met natuurlijke kleuren die Lucila maakte van wilde planten uit de wijk. Zo werden er in de publieke ruimte schetsen gemaakt van een groen Winkelcentrum.
Meer over de workshops
Tijdens de workshops onderzochten de deelnemers toepassingen van allerlei verschillende (wilde) planten. Zo leerden deelnemers van Lucila Kenny dat er heel veel planten zijn die je kunt gebruiken om mee te verven door stof met bessen, walnotenbolsters en uienschillen te verven en leerden welke bloemen daar geschikt voor zijn.
Van de bijen van Malburger Redouan leerden deelnemers welke planten belangrijk zijn voor het behoud van de bij. Redouan deelde dus naast zijn honing ook kennis over de bij en het belang van bijen voor het behoud van de biodiversiteit in de stad.
Het vergroeningsproject:
mooi en nuttig groen!
Met alle verzamelde inzichten en mensen organiseerden de Onkruidenier en Lucila Kenny samen met Feilin, Redouan en Annebeth workshops in het winkelcentrum. Zo werden inwoners betrokken bij het maken van een ontwerp. Onder leiding van Bas werden alle kennis, ideeën, wensen en dromen samengevoegd tot een tastbaar plan van aanpak voor de uitvoering.
Het plan? In het midden van dat winkelcentrum staat een grote stalen, grijze pergola die wel wat aankleding kan gebruiken volgens buurtbewoners. En dan het liefst met planten die een dubbele functie hebben; kruiden bijvoorbeeld, die maken het mooi groen én zijn uiteindelijk goed te gebruiken door winkelend publiek. Dus na de drie workshops was het zo ver, de handen echt uit de mouwen! In twee dagen werden zes grote plantenbakken gerealiseerd met klimmers die de grijze pergola in de winkelstraat kleur geven. Goed voor bij en mens!
Buurtbewoner Svetlana
Svetlana is een van betrokken buurtbewoners: “Zo leuk dat er zo veel mensen samen komen, mensen die ik allemaal nog niet kende, maar nu wel. Ook de kinderen vinden het geweldig. Dit mag meer gebeuren in de wijk. En ga daar samen met ons clubje voor zorgen. Tot de volgende!”
Svetlana
Samen Evalueren:
Een kleurrijk groen collectief met de handen uit de mouwen!
Arnhem-Zuid wordt langzaam maar zeker groener, en het collectief van Werkplaats de Paardenbloem rijker en rijker van kleur. De vijf inwoners organiseerden al eigen workshops en een vergoeningsproject. De twee aankomende projecten staan al op de planning. Daarbij wordt de wijk niet alleen een stuk groener, ook rijker! Want de planten zijn eetbaar of bruikbaar als kruiden of medicijn.
Buurtbewoner Bas
Bas is een van betrokken buurtbewoners. Hij vindt het bijzonder om op deze manier een bijdrage te kunnen leveren aan het vergroenen van zijn eigen leefomgeving en het winkelcentrum. “Mooi dat mijn kennis zo goed van pas komt en het onder mijn raam nu groener is! Ik vind het te gek dat er zo veel mensen samen bij elkaar komen voor een doel. Het winkelcentrum, mijn voortuin, ziet er nu veel gezelliger uit. Ik sta te springen om de volgende straten ook aan te pakken!”
