Kennismaken met het festival én onderzoek
Ruimtekoers was terug in de publieke ruimte van de Arnhemse wijk Malburgen. Tijdens deze vierde editie werden we uitgedaagd om nieuwe dromen en richtingen te ontdekken voor het samen leven in de stad. Er waren meer dan 140 activiteiten zoals kunstprojecten, muziek- theater- en spoken word-voorstellingen, workshops, lezingen en een open call. Het was niet alleen een heel gezellig festival, maar ook een onderzoek naar hoe we samen leven in de stad voor iedereen beter, mooier en leuker maken.
Malburgen, Arnhem-Zuid
Ruimtekoers vond plaats in de wijk Malburgen in Arnhem-Zuid en versterkte de bestaande wijkinitiatieven door hen een podium te bieden en samen met hen het programma te maken. Zo zijn er relaties gelegd voor de lange termijn met WijkLab Malburgen, SamaSama, Het Timmerhuis en Heel Arnhem Schoon. Met hen en vele anderen wordt het festival voor volgend jaar al in de steigers gezet door nu samen te investeren!
Hallo Zuid!
Ruimtekoers vond voor het eerst plaats in de buitenlucht, midden in de woonwijk en langs de drukke Nijmeegseweg. De uitgelezen kans om elkaar te begroeten! Tijdens het Ruimtekoers Festival stond een kleine zwaaicaravan op het terrein. Een ouderwetse houten caravan die is omgebouwd tot een fotostudio. Bezoekers mochten daarin vijf seconden naar een camera zwaaien, waarna ze een flipboekje van de foto’s maakten en zichzelf op grote ledschermen langs de weg en op het terrein terugzagen. Het ledscherm langs de Nijmeegseweg zwaaide zo naar alle automobilisten in Arnhem-Zuid. De Filmmachine werd ook al eerder ingezet, in de weken voorafgaand aan het festival was de Filmmachine aanwezig voor Winkelcentrum Kronenburg en De Rijnhal.
Samen maken:
Ongedwongen sfeer en hoge betrokkenheid
Wat opviel was de betrokkenheid van bezoekers en mensen uit de wijken in Arnhem-Zuid. In restaurant A Place To Eat – het hart van het festival – vonden vele ontmoetingen plaats tussen wijkbewoners, festivalbezoekers en makers. “We zijn hier elke dag te vinden en maken praatjes met andere bezoekers”, aldus een bewoner van Malburgen. Bij het wijkontbijt op zaterdag 6 juli waren ruim 150 buurtbewoners aanwezig. Maar liefst 10 daarvan hebben zich aangemeld als vrijwilliger voor volgend jaar.
Een witte, doorzichtige en halfopen tent werd aangekleed tot A Place to Eat, ofwel het pop-up restaurant annex buurtkantine voor festivalbezoekers en iedereen die spontaan langs kwam. Het vormde het middelpunt van het festival, het kloppend hart, waar iedereen welkom was om in de tent of op het terras een hapje of drankje te komen doen. In het vrolijk aangeklede restaurant – met meubilair van 2switch en de nodige planten – stond ook het podium, waar allerlei soorten activiteiten plaatsvonden.
De lokale bingoclub, dansende jongeren van het Manifestival, een wijktalk, alles kreeg een plek in het restaurant. Het terras, met verschillende zitplekken zoals strandstoelen, picknickbankjes en statafels, was een prettige plek in de zon voor onze festivalbezoekers. Tijdens Ruimtekoers werden er iedere dag kleine gerechten gekookt die los of als menu te koop waren. Voor een vriendelijke prijs kon zo iedereen een hapje mee-eten aan de lange tafels in het restaurant of buiten op het terras.
De opmaat voor Ik Kook Mijn Verhaal 2020 en verder
De gerechten werden gekookt door een groep vrijwilligers onder leiding van Chefkok Allon Cheng. Met zijn originele, vegetarische gerechten maakte hij iedereen blij. De bar, gerund door het in het centrum gevestigde Café Vrijdag en vrijwilligers, was ook een fijne herkenning voor de meesten uit Arnhem Zuid. Al in de middag werden door vriendinnen biertjes gedronken op ons terras, wat voor een echte festivalsfeer zorgde. Bewoners uit de buurt kwamen geregeld een kijkje nemen en een drankje drinken. Uiteindelijk heeft deze tweede editie van A Place To Eat geleid tot Ik Kook Mijn Verhaal, het project dat vanaf 2020 van start ging.
Een festival met maandenlange voorbereiding
Deze vierde editie van Ruimtekoers begon eigenlijk al in het voorjaar van 2019, het moment waarop veel makers de wijk in trokken om onderzoek te doen en samenwerkingen aan te gaan. Kunstenaar Yasser Ballermans organiseerde in aanloop naar Ruimtekoers samen met Wijklab Malburgen workshops waarin kinderen met ouders en vrienden de eerste familiewaardenschilden maakten voor zijn installatie. Ook De Onkruidenier, Mensen Zeggen Dingen, Museum Arnhem en Rozet presenteerden op het festival de uitkomsten van de ontmoetingen en het onderzoek die zij in het voorjaar in de wijk hadden. Het kunstwerk The Next Bridge van Yasser Ballemans blijft de hele zomer staan op de middenberm van de Nijmeegseweg. Net als het woord ‘GROEI’ dat onderdeel is van het werk Woordenfeest van Dana Dijkgraaf en Erik Stehmann. Voor de andere woorden van dit werk wordt een permanente plek gezocht, het liefst in Arnhem-Zuid.
Samen evalueren:
De impact van Ruimtekoers 2019
Met Ruimtekoers meten we ons succes aan de sociale en maatschappelijke impact op vier doelstellingen. Om de doelstellingen te meten hebben we een impactmeting ontwikkeld op basis van een theory of change model en deze toegepast in een festivalcontext. Deze pilotmeting hebben we uitgebreid geëvalueerd en voor de aankomende jaren scherpen we deze methode verder aan. De vier doelstellingen:
- Ruimtekoers realiseert door kunst ontmoetingen in de publieke ruimte;
- Ruimtekoers betrekt uiteenlopende mensen bij kunstprojecten;
- Ruimtekoers betrekt inwoners bij lokale vraagstukken;
- Ruimtekoers geeft een positieve impuls aan haar omgeving.
Resultaten
Tijdens Ruimtekoers Festival hebben er door middel van kunstprojecten ontmoetingen plaatsgevonden in de openbare ruimte van Arnhem-Zuid. We organiseerden maar liefst zestien interventies in die openbare ruimte zoals kunstinstallaties of workshops. In die ontmoeting zagen festivalbezoekers de mogelijkheden van de openbare ruimte en deelden die met de elkaar en de makers. Van de respondenten in het publieksonderzoek geeft 67% aan iemand te hebben ontmoet die zij nog niet kenden. Maar liefst 455 mensen waren betrokken bij de realisatie van de kunstprojecten vooraf én tijdens het festival. Van de 148 activiteiten die we organiseerden vonden er 26 plaats in de maanden april tot en met juni. Het festival stond zo aan de basis van maar liefst 13 nieuwe initiatieven van inwoners en betrokken organisaties. Van een repaircafé in de wijk tot doorontwikkelingen van nieuwe programma’s.
Samenwerken aan de stad!
Met uiteenlopende kunstgenres nodigden we het publiek uit tot een kunstervaring. Van beeldende kunst tot theater en van workshops tot voorstellingen. De reacties waren positief; zowel de presentatie zelf als de diversiteit van het publiek dat eropaf kwam worden benoemd in de resultaten. We hebben onze bezoekers anders laten kijken naar hun eigen wijk en naar Arnhem-Zuid. We hebben participatie op gang gebracht bij de ontwikkelingen in die leefomgeving en nieuwe ideeën gegenereerd met elkaar. Zo ontstond er een positieve sfeer, een sfeer van mogelijkheden en kansen. En dankzij het ideeënbord, als onderdeel van onze impactmeting, reageerden mensen op elkaars suggesties. Zo ontstond er aan de ene kant een storm van wilde plannen en ideeën voor de eigen wijk en leefomgeving en aan de andere kant werden die opgepikt door adviseurs, beleidsmakers en ambtenaren. Zo werd er tijdens het festival ook constructief samengewerkt aan de uitdagingen in de hele stad!
