Opdracht:
Een campagne tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag
Voorkomen is beter dan genezen, daarom startte gemeente Nijmegen met een preventiecampagne tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag. De wens van gemeente Nijmegen is dat de campagne de gewenste norm communiceert, en daarmee ook dat seksueel grensoverschrijdend gedrag niet acceptabel is. Vanuit de overtuiging dat het wijzen met een bestraffende vinger niet werkt. Gedragsverandering start met een positief verhaal en het tonen en aanmoedigen van positief gedrag.
Cilia Daemen, wethouder inclusie bij gemeente Nijmegen
Nijmegen moet een veilige stad zijn voor meisjes en vrouwen, maar dat is nog niet zo vanzelfsprekend. Met deze campagne roepen we mannen op naar hun eigen gedrag te kijken en dat te bespreken met anderen in hun omgeving.
Aan de slag met Ruimtekoers
Daarom benaderde gemeente Nijmegen Bureau Ruimtekoers. Een positieve campagne gemaakt met, voor en door de stad. Met Nijmeegse mannen in de hoofdrol. Het resultaat? Een campagne met een groot bereik en twaalf Nijmeegse mannen die als ambassadeur het gesprek voeren over seksueel overschrijdend gedrag. In de voetbalkantine, de boksschool en op straat.
Hoe we dat voor elkaar kregen? Dat lees je hieronder!
Kennismaken:
Van veldwerk naar workshops
Projectleider Renée dompelde zich onder in Nijmegen. Ze ging het gesprek aan met organisaties die zich nu al inzetten voor de positie van vrouwen en campagne voeren tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag. Zoals Catcalls of Nimma, afgevaardigden van het studentenleven en de universiteit, jongerenwerkers, en voetbalclub N.E.C. Zo kreeg zij een helder beeld van het thema in Nijmegen en wist ze een focusgroep samen te stellen met twaalf mannen die samen de campagne organiseren.
Een focusgroep met Nijmeegse mannen die zich uitspreken tegen grensoverschrijdend gedag
De twaalf mannen hebben beroepsmatig veel contact met andere mannen, of vervullen zelfs een voorbeeldfunctie. Het is een bonte verzameling met een hiphopartiest, een jongerenwerker, een kickbokstrainer, een oud-profvoetballer van NEC, en bestuursleden van een studentenvereniging. Samen ontwerpen we de campagne, want ook een audio- en videomaker zijn onderdeel van de groep mannen.
De dialoog werkt bevrijdend
De campagne richt zich op mannen, dus dan wil je graag sámen met mannen bedenken wat de juiste boodschap en toon is. Tijdens de workshops hebben we als focusgroep een paar uur lang in een ontspannen setting gepraat, voorbeelden aangehaald en gebrainstormd over waar bepaalde ideeën en verwachtingen over ‘mannelijkheid’ vandaan komen. Uit die avond bleek zó duidelijk dat in dialoog gaan over ‘mannelijk’ gedrag en de beweegredenen daarvan bevrijdend en verhelderend werkt. Daarom roept deze campagne op tot die dialoog.
Renée Janssen
renee@ruimtekoers.nlWorkshops over achtergronden van seksueel grensoverschrijdend gedrag
Tijdens haar veldwerk in Nijmegen leerde Renée ook Bas Zwiers van Emancipator kennen. Emancipator werkt aan sociale rechtvaardigheid door in te zetten op het veranderen van de positie van en ideeën over mannen en mannelijkheid.
Renée en Bas organiseerden twee workshops voor de focusgroep. Zo leerden de mannen over de achtergronden van seksueel grensoverschrijdend gedrag, zoals mannelijkheid, genderrollen én wat je als man kunt doen om het tegen te gaan in je eigen peergroep. En, door de dialoog die de mannen met elkaar hadden deelden zij persoonlijke verhalen en ervaringen en doorbraken zij met elkaar het taboe dat mannen ervaren rondom dit thema en mannelijkheid.
Lees meer over
Samen maken:
Van concept naar een campagne met échte verhalen
Het gesprek met elkaar hebben over ‘mannelijk’ gedrag en de beweegredenen daarvan werkte bevrijdend voor de focusgroep. Met dat inzicht ontwikkelden de mannen het concept voor de campagne: Praat samen over de grens. De campagne is een oproep tot die o zo noodzakelijke dialoog onder mannen. Een ander inzicht dat aan de basis ligt van de campagne is dat de campagne écht moet zijn. Dus niet strooien met feiten, maar liever met persoonlijke verhalen van de mannen.
In nauwe afstemming met de opdrachtgever, ambassadeurs en makers
En zo gingen de mannen samen aan de slag, in nauwe afstemming met communicatieprofessionals van gemeente Nijmegen en podcastmaker Dennis Gaens, videomaker Joep Grootings en vormgever Studio Donka. Samen maakten zij vier podcastafleveringen met bijhorende video’s en portretfoto’s. En maakten ze borden die in de publieke ruimte hangen. Alle middelen roepen op tot de dialoog die mannen met elkaar kunnen voeren.et team van Bureau Ruimtekoers verzorgde de strategie, teksten, uitvoeringspan en projectmanagement, ook in nauwe afstemming met de opdrachtgever én de focusgroep.
Werken vanuit behoeften
Ik gebruikte de gesprekken met de mannen om erachter te komen wat per persoon belangrijk is: waar ligt jouw behoefte, waar ligt jouw interesse. Niet te veel, want je wil wel dat de deelnemers wat van die originele energie bewaren voor de podcast. Dat pakte heel mooi uit. Inhoudelijk moet het natuurlijk uit de mannen komen. Dat hebben ze erg goed opgepikt.
Dennis Gaens
Een project op het lijf geschreven voor podcastmaker Dennis Gaens
Dennis werkte voor het eerst samen met Bureau Ruimtekoers. Dat is hem goed bevallen.’Ik vond de manier van werken heel open. Renée was goed bereikbaar en alles was bespreekbaar, ook als er meningsverschillen waren. Ik heb wel vaker met collectieven gewerkt, waarin het product in een groep ontstaat. Dit had daar ook wel wat van weg. Er werd nooit een idee verworpen of helemaal afgebroken, maar we bouwden juist op elkaars ideeën. Ik vind dit een prettige manier van werken.’
Een campagne uit het hart gegrepen met een groot bereik
Samen met de ambassadeurs is er een toffe, creatieve en effectieve campagne gepresenteerd. Die bij de mannen uit het hart gegrepen is en die leidt tot bewustwording bij een grotere groep Nijmeegse mannen. In maart werd de campagne gelanceerd, in het bijzijn van Cilia Daemen, wethouder van onder andere Welzijn, Gezondheid en Inclusie én Burgemeester Hubert Bruls.
Lees hier over de lancering op
Samen evalueren:
Een participatieve preventiecampagne met een groot bereik
Praat samen over de Grens is in maart gelanceerd en loopt tot en met de Nijmeegse Vierdaagsefeesten in juli 2023. Via social media, borden in de publieke ruimte kunnen inwoners die vier podcastafleveringen beluisteren en de vier portretvideo’s ervaren. Ruim 45.000 mensen hebben de campagne gezien of gereageerd nog voor de Nijmeegse Vierdaagsefeesten in de zomer van 2023. Dankzij de ambassadeurs is er ook een groot indirect bereik.
‘Ben je oke?’
Door de samenwerking met ‘Ben je Oké?’ campagne van expertisecentrum Rutgers zijn er nóg meer mensen bereikt. De mannen leenden hun gezicht en quotes voor deze ABRI-campagne die in heel Nijmegen zichtbaar was. Het bereik van de Ben je Oké? campagne in de publieke ruimte is groot en heeft een extra boost gegeven aan het bereik van de Praat Samen over de Grens campagne. Roché zegt hierover: ‘Ik krijg elke dag wel een bericht met een foto van de abri en woorden als: ‘wat tof en stoer dat je je voor zoiets inzet’. Echt soms wel een paar keer per dag.’
Angela Koopmans, beleidsadviseur maatschappelijke ontwikkeling gemeente Nijmegen
Ik vind het mooi dat Ruimtekoers de doelgroep heeft kunnen bereiken. Inhoudelijk hebben ze aansluiting gezocht met Emancipator, en dat is heel waardevol gebleken. Ze hebben echt de juiste mensen bij elkaar weten te brengen, en dat heeft geresulteerd in een krachtig eindresultaat.
Twaalf ambassadeurs die het gesprek blijven voeren met hun achterban en zo bijdragen aan langdurige impact
De mannen die hun verhaal hebben gedeeld in de podcast hebben zich ontpopt tot belangrijke ambassadeurs voor de campagne. Zij hebben zich laten horen op de radio en in de kranten en staan klaar om méér mannen te betrekken bij het onderwerp. Zo is Tobias geïnterviewd door radiozender RN7 en gaat Daan langs bij zijn oude voetbalclub om te helpen het gesprek over grensoverschrijdend gedrag aan te jagen binnen de club. Perry was spreker bij een event met de Regeringscommissaris Mariëtte Hamer, medegeorganiseerd door Emancipator in het kader van Nationaal Actieprogramma Seksueel Grensoverschrijdend Gedrag en Seksueel Geweld. De mannen grijpen alle mogelijkheden aan om de boodschap verder te brengen.
Er was zo veel vertrouwen
Ik denk dat de vorm waarin we onze verhalen delen, hoe we het uit willen dragen, een toffe manier is: we zijn niet prekerig. Grensoverschrijdend gedrag is een beladen onderwerp, maar omdat we zelf de regie hadden en het proces en het resultaat zelf hebben kunnen vormgeven, was het leuk om te doen. Het bracht ons bij elkaar. De organisatie verdient echt wel een duim! Er was zo veel vertrouwen. Zonder dat werkt het niet.
Roche Nieuwendam
Een vervolg met gemeente Nijmegen
Seksueel grensoverschrijdend gedrag is een hardnekkig probleem waar bijna de helft van alle vrouwen en een vijfde van alle mannen mee te maken krijgt. Met Praat Samen over de Grens levert Gemeente Nijmegen haar bijdrage aan de duurzame cultuurverandering die zo nodig is, door gedragsverandering bij mannen aan te moedigen en een handelingsperspectief te laten zien. Het Nationaal Actieprogramma Aanpak seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld onderschrijft dat ambassadeurs en cultuurmakers een belangrijke rol kunnen spelen in het aanjagen van het maatschappelijk gesprek.
We hebben de opdracht afgerond door met de ambassadeurs een eindgesprek te organiseren met gemeente Nijmegen én een advies op te leveren waarin we concrete aanknopingspunten formuleren voor een vervolg. Bovendien heeft Praat Samen over de Grens een focusgroep opgeleverd die bestaat uit twaalf mannen die klaar staan om méér mannen bij het gesprek te betrekken. Met ieder een eigen achterban, denk aan studenten en dak- en thuisloze jongeren. Door gebruik te maken van dit onbenutte potentieel kunnen we gemakkelijk meer impact maken.
In het advies reflecteren we ook op onze rol en aanpak in dit bijzondere project. In onze Akademie omgeving lees je daarover meer.
