Aanleiding:
Toekomstige ontwikkelingen op Winkelcentrum de Drieslag
Gebouwd in de jaren ’50 ligt het wijkwinkelcentrum De Drieslag, hét centrum van de wijk, er nu wat verloren bij. Bezoekers en winkeliers ervaren dat het winkelcentrum ‘achteruit gaat’, dus wordt er binnenkort ontwikkelt. Een nieuw winkelcentrum is aanstaande. In het project Ritueel Geopend werkte maker Tina Lenz al samen met de winkeliers. Nu is het tijd dat ook inwoners worden gehoord en betrokken, want wat willen zij met dit centrum van de wijk? En vooral, hoe zorgen we ervoor dat alle stemmen worden gehoord in plaats van de reeds dominante aanwezigen? Het is tijd voor Musea Cultura Malburgen
Aanleiding voor het project:
Hoe worden álle stemmen gehoord bij de toekomstige stadsontwikkelingen in Malburgen?
Kennismaken:
Een interactie ontwerpen vanuit veelzijdigheid
Makers Nikki Loef (van Circus Andersom) en Tina Lenz ontmoetten elkaar op winkelcentrum de Drieslag. Het project Ritueel Geopend waarbij Tina samen met de winkeliers werkte aan vlaggen, kortingsacties en andere uitingen vormde de start en de inspiratie van het project. Al snel werd helder dat De Drieslag, net zoals Malburgen zelf, een bewegende en veelzijdige gemeenschap heeft. Het is een plek waarbij talloze stemmen, geuren, kleuren, mensen en gebeurtenissen een plekje hebben.
Musea Cultura Malburgen,
een veelzijdig museum voor iedereen
Musea Cultura Malburge is een mobiel wijkcultuurmuseum voor iedereen. Het museum verzameld en exposeert de portretten en identiteit van de wijk. Zo wordt de schat aan culturen, verhalen, talen, smaken, kleuren en geuren gemaakt, uitgelicht en gedeeld via een podium. En het leuke is, doordat inwoners zelf het museum vullen, is het een museum van de wijk, want iedereen is een beetje eigenaar. Want die veelzijdigheid aan schatten dragen de mensen zelf aan.
Ervaringen van Nikki Loeff
“Verhalen vertellen is van alle tijden, plaatsen en culturen. Maar soms vergeten we wel eens dat het delen van verhalen menselijk is. Soms zijn we vergeten te luisteren. Maar als er iets is dat ons verbindt, dan is het wel het verhalen uitwisselen met elkaar. En dat maakte ik weken achter elkaar mee in Malburgen. Het werd mij wederom helder dat je als mens op een plek wilt zijn waar je wordt gezien. Waar je er mag zijn. Waar er geen twijfel is óf je er mag zijn. Je wilt gezien worden en de context van dat gegeven is van groot belang.”
Nikki Loeff
Samen maken:
Een museum met jouw eigen verhaal
Op de mobiele muur van het museum staan tientallen zakjes met tekstuele suggesties naar verhalen, herinneringen, rituelen, geuren, smaken, kleuren in verschillende talen (en nog blanco vrij in te vullen). Mensen worden uitgenodigd om een zakje dat ze aanspreek te pakken en vinden er hulpmiddelen in, zoals een stuk klei, een potlood en papier, waarmee zij hun inbreng vorm geven. Dit mag alles zijn; het recept van je grootmoeders stoofpot, een portret van een geliefde, een uitspraak, de locatie van een bijzondere plek, of de vorm van de vaas die om de schoorsteenmantel staat.
Alles wat wordt ingebracht krijgt direct een plekje in het museum. Hierdoor krijgt de expositiemuur langzaam beeld en verandert het in een verzameling van de veelzijdigheid van Malburgen. Vanaf september tot en met november was Musea Cultura iedere woensdag geopend en op pad door de wijk. Van de wekelijkse markt tot het buurtcentrum, naar het winkelcentrum en de basisschool. Het team stond met opvallende magenta overalls klaar om inwoners te enthousiasmeren hun verhalen te delen.
Van kleinkinderen…
Azra is 6 jaar, ze kwam vragen waar onze kar voor was en vond het wel heel leuk om iets voor ons te maken. Ze heeft heel veel hobby’s, ze zit op zwemles, dansles, muziekles en vind alles heel erg leuk. Om al deze dingen samen te vatten heeft ze een muzieknoot voor ons gekleid.
Ons kent ons
Er is zo veel verbondenheid in Malburgen. Het duurt alleen even voordat je het door hebt. Maar echt, dat is opvallend want in andere wijken is dat niet zo! Het is ons kent ons en iedereen houdt elkaar in de gaten. Je weet dat als er bijvoorbeeld een keer ingebroken wordt dat de buren aan de overkant alarm zullen slaan. Het zou mooi zijn als Malburgen dat kan behouden!
Daphne
… Tot oma en opa
Kleinzoon ging een zakje kiezen maar oma wees hem expliciet op een specifiek zakje: ‘Nee jonge, die moet je kiezen!’. Het zakje met opschrift: Proud of my culture. Hieruit ontvouwde zich een waardevol gesprek met oma over het gezien worden als vol. Haar kleinzoon is half Antilliaans. En oma zelf is een geboren en getochten rasechte Malburger. Zij heeft de wijk zien veranderen, en vind de kleuren prachtig. En trots op je cultuur is daarin een hele mooie passende tekst. Maar het voelde toch dat er voor oma meer gevoel bij zat dan alleen een gezonde trots. Ze gaf het gevoel het echt er in te willen drukken dat je het moet uitdragen omdat dat toch niet echt een vanzelfsprekendheid is. En iets waarvan ze het gevoel heeft er groot voor de moeten gaan staan. Ze is trots maar voelt dat die trots niet altijd als trots gezien wordt!
Samen evalueren:
Een herkenning en een toegankelijke taal
Nikki en haar team hebben alle beelden, woorden, kleuren en geuren verzameld en gepresenteerd aan betrokkenen zoals medewerkers van gemeente Arnhem, de wijkverenigingen én winkeliers.
Herkenbaarheid
Mensen deelden hun verlangens en dromen en zagen die van anderen. Ze herkenden buren, en werden zelf ook weer herkend. Deze herkenning is een vorm van erkenning. Zien en gezien worden voor wie je bent en dat je er mag zijn. Een belangrijke waarde voor mensen die wonen in Malburgen, een krachtwijk waar niet iedereen wordt gezien voor wie hij, zij, hen is.
De kracht van taal
De taal bleek een schot in de roos. Alle zakjes hadden diverse talen en mensen voelden zich daardoor gezien. Een eigen taal spreekt JOU aan. En dus misschien wel een deel van jou wat normaal helemaal niet mee mag doen. Taal is een manier waardoor je je gezien voelt. Taal is een verbinder. Werken met taal in de publieke ruimte kan een gevoel van verbondheid geven, juist omdat taal zoveel individuen aanspreekt en tegelijkertijd de gezamenlijkheid viert!
