Theatermakers Karlijn van Kruchten en Maxime Schräder werken toe naar de voorstelling 2Switch or not 2Switch, samen met de Arnhemse kringloopwinkel. De medewerkers, hun verhalen en het groeiproces dat ze doormaken, vormen hiervoor de basis.

Verandering betekent vrijwel nooit het eind, want herinneringen neem je mee.

Karlijn en Maxime werken twee dagen per week mee in de winkel. Ze kozen 2Switch als hun thuisbasis, omdat daar niet alleen spullen, maar ook mensen een nieuw leven vinden. Het project van Karlijn en Maxime is de voortzetting van ‘Iedereen wordt mens’, ontstaan in 2020 in samenwerking met Bureau Ruimtekoers en 2Switch.

Nieuwe winkel

In het pand van 2Switch aan de Westervoortsedijk is het druk. Terwijl klanten rondsnuffelen, sjouwt medewerker Simone eigenhandig een grote rode bank op een karretje. Op de vraag of ze hulp nodig heeft, zegt ze: ‘Welnee, joh, ik doe dit zo vaak!’ De bank gaat onderweg naar de nieuwe winkel aan de Leeghwaterstraat. Op 1 april is de verhuizing een feit en opent 2Switch daar de nieuwe vestiging.

De kringloopwinkel verhuizen, betekent voor veel medewerkers een flinke verandering. De voorstelling die in de maak is, ‘2Switch or not 2Switch’, heeft hier alles mee te maken. Die bestaat namelijk uit documentair theatrale portretten over veranderen en vasthouden. Karlijn en Maxime leggen uit: ‘In de winkel verandert er elke tien minuten wel iets. Maar heb je wel eens gekeken naar de mensen die daarvoor zorgen? Hoe zien zij de veranderingen in de winkel? En veranderingen in zichzelf?’

Switch voelt als thuis

Onderdeel van het maakproces is de 2Switch-muur die Karlijn en Maxime in het oude pand hebben bedacht. Daar staan inmiddels allerlei quotes op van medewerkers. Onder de tekst ‘Waar hier een muur wordt afgebroken, wordt op een ander plek al iets opgebouwd’ schreef bijvoorbeeld iemand dat het een fijne werkplek is waar je jezelf kunt zijn, dat Switch voelt als thuis en dat het goed voelt om meubels een tweede leven te geven. Onder tegen de muur staat een piano waar regelmatig spontaan wordt gespeeld en gezongen. Iedereen voelt een soort trots over de muur. Hij staat voor een proces van groeiend vertrouwen dat zich voltrok – en nog steeds voltrekt – onderweg naar de voorstelling in april.

Jezelf kwetsbaar opstellen

De muur is vaak aanleiding voor heel verschillende gesprekken. Karlijn: ‘Zo praatten we een keer over de betekenis van structuur in iemands leven. Maar dat is nooit eenrichtingsverkeer, wij stellen ons dan net zo goed kwetsbaar op. Dat voelen collega’s. Ze denken met ons mee, durven zichzelf meer te laten zien. Ze komen liedjes (mee-)zingen of vragen of we even willen spelen. We voelen saamhorigheid. De muur leeft inmiddels echt en het liefst willen we ‘m meeverhuizen.’

Soms zijn beide theatermakers helemaal verrast. Zoals door een jongen die eerst niet veel sprak en nu meer zegt en zelfs iets van zijn gevoel kwijt durft op de muur. Of door de quote waarin iemand aangeeft dat verandering nooit het einde van iets betekent, omdat je niets hoeft achter te laten. Alles wat je gedaan of geleerd hebt, neem je mee. Hoe langer ze bij ‘Switch’ rondlopen, hoe meer vertrouwelijkheid er ontstaat tussen hen en de switchcollega’s. Karlijn: ‘Laatst wilde een collega me heel graag iets laten zien. Ik liep mee en toen had hij op zijn eigen werkplek in een klein kamertje een disco gemaakt. Een complete installatie met licht en geluid. Hij danste er op los en zou in de nieuwe winkel ook wel zo’n danshoek willen creëren. Ik mocht filmen van hem, alleen wil hij de beelden niet gedeeld hebben. Maar het feit dat iemand zó geïnspireerd raakt, vind ik geweldig. Zoiets regisseren we niet, dat gebeurt gewoon.’

Nils, medewerker 2Switch

Verandering betekent voor mij dat je iets even moet plaatsen in je hoofd.

In de voorstelling ‘2Switch or not 2Switch’ spelen veel medewerkers een rol, variërend van zingen, dansen, meedenken en schrijven tot decor bouwen en stoelen verzamelen voor het publiek.

Stoffeerder Nils gaat ook meedoen. In het nieuwe pand is hij druk bezig om zijn aankomende werkplek in te richten. Hij heeft alle muren al geschilderd en staat nu een bar te schuren. Hij wijst: ‘Hier komt straks mijn stoffenkniptafel. 2Switch is een beetje mijn tweede woonkamer. Ik werk hier sinds vorig jaar zomer en doe allerlei klussen. Het werk hier brengt me kleur, vrolijkheid en gezelligheid.

Mijn bijdrage aan de voorstelling? Met mij kun je heel veel kanten op: ik dans en zing graag, maar decor ontwerpen en bouwen vind ik ook mooi. Misschien kan het allemáál wel. Verandering betekent voor mij dat je iets even moet plaatsen in je hoofd. Daarbij helpt het soms om vooraf een plan of lijstjes te maken. Maar weet je? Hiervoor werkte ik op de Bruningweg en daar wilde ik liever blijven. Toch ben ik nu hier bij 2Switch en blijk ik nog veel beter op mijn plek. Verandering kan dus heel mooie dingen opleveren.’

2Switch or not 2Switch
een muzikale theatervoorstelling over verandering

Kom je ook? De voorstelling speelt op 21, 22 en 23 april in de nieuwe winkel, aan de Leeghwaterstraat 2. Check de agenda!

© 2023 Bureau Ruimtekoers