Route Malburgen is weer van start! Deze keer met aandacht voor Indisch en Moluks erfgoed.
In het najaar organiseren we in het project Route Malburgen, samen met de Indische en Molukse gemeenschap en heel veel nieuwe mensen, verschillende bijeenkomsten. Onder de naam Kumpulan. Dat is Maleis voor groep, of bijeenkomst. Het thema van de derde Kumpulan: herinneringen!
Je bent niet als een pluisje van een paardenbloem ter wereld gekomen, je komt ergens vandaan.
Hoe het Indische en Molukse erfgoed de wijk al decennia kleuren
Tijdens de eerste editie van Route Malburgen waren inwoners, bezoekers en deelnemers bijzonder geraakt door de verhalen van twee deelnemers met een Indische achtergrond. Brendley Muller en Eduard Marcus. Zelfs de leden van het collectief die al heel hun leven in Malburgen wonen kenden deze bijzondere verhalen nog niet. Tijd voor de aandacht die deze verhalen verdienen. Met theatermaker Elise Doll werken we dit najaar toe naar het het tweede hoofdstuk van de theatrale audioroute Route Malburgen.
Hoe zat het ook alweer?
De derde Kumpulan
De derde ontmoeting in het kennismakingsproces van de tweede Route Malburgen gaat over herinneringen. Deze kumpulan (bijeenkomst) is nog drukker bezocht dan de eerste twee. Tussen de vijftien en achttien mensen schuiven op maandagavond 23 oktober aan de lange tafel in Jongerencentrum Fresh in Malburgen West.
Rumah Saya, Poesaka …
Sommigen hebben al eerder meegedaan. Zij hebben met elkaar gesproken over het thema mijn thuis bij de Kumpulan Rumah Saya of familie-erfstukken aan elkaar laten zien bij de Kumpulan Poesaka. Er zijn ook veel nieuwe gezichten, volgens Elise die iedereen persoonlijk verwelkomt aan het begin van de bijeenkomst.
Hoofdstuk 2 van Route Malburgen
Deze nieuwe Route Malburgen is bedoeld om de wijkverhalen van de Indische en Molukse Malburgenaren te laten zien en horen, maar de laatsten zijn vanavond niet aanwezig. ‘De Molukse groep in de wijk is klein,’ vertelt Elise. ‘Ik heb wel een-op-eencontact met een aantal Molukkers van de tweede en derde generatie.’ Hun verhalen komen via deze weg dus straks ook in de route terecht.
‘Het voelt echt als een cadeautje’
De deelnemers die er zijn hebben er zin in, net zoals Elise zelf. Haar opa, de vader van haar vader, is geboren in Jakarta en opgegroeid in voormalig Nederlands-Indië, maar zijn voorouders komen oorspronkelijk uit Europa, dat maakt haar opa een totok. Ze deed onderzoek naar hem en maakte een theaterstuk en een podcast, maar is nog lang niet klaar met het onderwerp. ‘Route Malburgen doen voelt echt als een cadeautje. Alle verhalen en herinneringen brengen me dichter bij mijn opa. In deze Kumpulan over herinneringen gaan we delen, vormgeven en inhoud verzamelen: welke verhalen horen bij welke plekken?’
Aan de slag!
Hup, beginnen dan maar! Onder het genot van boterzachte spekkoek en hemelse klepon (kokosballetjes) vertelt Elise wat er op het programma staat. Ze deelt de deelnemers op in vier groepen die elk een kwartier lang een opdracht gaan doen. Aan de ene tafel mogen de deelnemers hun herinneringen aan de Kruiskerk tekenen, op een andere is een audiorecorder te vinden waarmee ze een verhaal over de rolschaatsbaan kunnen opnemen. Dan is er nog een schrijfopdracht die de deelnemers vrij laat om zelf belangrijke plekken aan te dragen en ligt er een kaart van Malburgen waarop ze hun meegebrachte foto’s kunnen prikken.
Anekdotes om ieders oren!
Al gauw vliegen de anekdotes om ieders oren, want een verhaal komt nooit alleen. Zo vertelt Larry dat hij voetbalde in een team met vijf Indische en vijf Hollandse jongens. ‘We speelden tegen Vitesse en tegen Wageningen. En onze aanvoerder had een Indische vader en een Hollandse moeder: zo symbolisch!’ Ook Adri voetbalde vroeger veel. Op de rolschaatsbaan bijvoorbeeld.
Plastic bescherming, The Squibs en Wouter Muller
Er is veel herkenning. Zo ligt de hele tafel plat als Wilma vertelt over het plastic dat bij haar thuis om de meubels zat. Alleen als er bezoek was, mocht er zonder beschermlaag op de bank gezeten worden. Ook komen The Squibs veelvuldig voorbij. Rob weet nog precies te vertellen hoe de Indische band op Koninginnedag optrad op het afdak van de rolschaatsbaan. ‘Dat is een van mijn mooiste herinneringen! Wouter Muller, de broer van Brendley, was de zanger. Hij is een van de bekendste zonen van Malburgen West en een echte vertolker van het Indische erfgoed. Onlangs is hij overleden.’
Niet allemaal dezelfde herinneringen
Niet iedereen heeft herinneringen aan dezelfde plekken. Zo was niet ieder Indisch gezin gelovig en ging niet elk gelovig gezin naar dezelfde kerk. Ook is de rolschaatsbaan niet bij iedereen bekend, omdat de Indische kinderen uit Malburgen Oost vaak de Nijmeegseweg niet over mochten steken naar West.
Een bijzondere belevenis
De avond is veel te kort voor alle verhalen. ‘Alleen al de ervaringen van Fred zijn een heel boek waard,’ grapt Brendley. ‘De volgende keer willen we de héle avond,’ roept iemand. ‘Mét eten!’ voegt iemand anders toe. Gelukkig volgt er meer. Het project is nog lang niet afgelopen en de deelnemers zijn enthousiast om verder te gaan. ‘Ik had wat reserves toen ik aan Route Malburgen begon,’ vertelt Adri. ‘Maar nu ben ik helemaal om. Het project dwingt me om na te denken wat belangrijk is en waarom. Het is een heel bijzondere belevenis.’
Je komt érgens vandaan
Wilma is het helemaal met hem eens. ‘Ik ben blij dat wij als tweede generatie ook eens voor het voetlicht komen. De eerste generatie heeft de oorlog meegemaakt en de derde generatie, waar Elise bij hoort, is op zoek naar hun geschiedenis. Wij vallen er precies tussenin, terwijl de traumatische gebeurtenissen die onze ouders hebben meegemaakt wél aan ons zijn doorgegeven. Mijn moeder vond het belangrijk dat de familieverhalen verteld worden. Ze zei: je bent niet als een pluisje van een paardenbloem ter wereld gekomen. Je komt ergens vandaan!’
