‘Jongeren hebben de wens om gehoord en gezien te worden.’
Wij zorgen door middel van creatieve participatie en social design voor langdurige betrokkenheid van inwoners, beleidsmakers en kunstenaars bij maatschappelijke vraagstukken. Oók van jongeren. Hoe we dat doen? Tekstschrijver Hilde Wijnen bevroeg Renée Janssen, programmamaker en projectleider, hierover.
Waarom is het belangrijk dat jongeren hun stem laten horen en meedoen?
‘Zuiderstroom, Wij zijn de stad, Soul Search City: al deze projecten zijn bedoeld om jongeren meer te betrekken bij en in hun leefomgeving. Waarom dat belangrijk is? Jongeren zijn de toekomst! Zij gaan die vormgeven, dus dan is het wel belangrijk dat ze gevoel hebben bij hun omgeving, de wijk, hun stad én dat ze er voor op willen staan.’
Veel organisaties willen graag jongeren betrekken, wat denk jij dat ze nodig hebben?
‘Het is waardevol voor jongeren een plek te hebben waar ze samen kunnen komen en waar ruimte is voor gesprekken en het delen van ideeën. Ook leren ze in onze projecten nieuwe kanten van zichzelf kennen. Bij Soul Search City is één van de deelnemers van zestien spelleider geworden, iets wat zij van te voren niet had bedacht en nu wel met veel plezier doet. Dat is echt vet!’
Lees verder over
Jongerenparticipatie is een woord dat nu veel gebruikt wordt. Wat betekent jongerenparticipatie voor jou?
‘Jongeren hebben de wens om gehoord en gezien te worden. Ze willen serieus genomen worden, zeggenschap hebben over hun eigen toekomst en dat uiten. Dat kan niet altijd via de traditionele paden, zoals het onderwijs of de culturele instellingen. De verschillende mallen die er zijn, passen niet iedereen. In de projecten van Ruimtekoers kunnen jongeren hun ideeën en wensen kenbaar maken en zelf vormgeven hoe ze daar vervolgens uiting aan geven. Niet altijd hoor, soms zijn er duidelijke kaders, zoals bij het project Wij zijn de stad, waar de leerlingen van mavo-3 van het Olympus College in Malburgen een documentaire maken over hun wijk. Maar ook zij krijgen, binnen die grenzen, alle vrijheid. Zo reiken we jongeren tools aan, zodat zij zelfvertrouwen krijgen en eigenaarschap (op het project) ontwikkelen. In welke vorm we dat doen, verschilt per project. Wij kijken wat bij de doelgroep past en, geven vooral de ruimte aan wat de jongeren zelf willen. De één wordt geraakt door film, de ander door muziek.’
Lees verder over
Jullie werken in de projecten veel met kunstenaars en cultuurmakers. Veel jongeren houden zich naast school veel bezig met sportactiviteiten. Waarom vind jij dat kunst en cultuur toegankelijk moet zijn voor jongeren?
‘Sport is een geaccepteerd middel als het gaat om het gezond houden van jongeren. Dat ook kunst en cultuur bijdragen aan geestelijke gezondheid is geen vanzelfsprekendheid. Cultuur is toch een beetje een ondergeschoven kindje. Maar de sportmal past lang niet iedereen. Sommige jongeren hebben behoefte aan een andere manier om zich te uiten. Op het Olympus College bijvoorbeeld is een half jaar CKV, maar geen muziekles of drama. Daarom ben ik heel blij dat wij daar het project Wij zijn de stad mogen aanbieden. Laat ik duidelijk zijn: niet elke jongere zit erop te wachten, maar ertegenover staat een aantal leerlingen dat hélemaal opbloeit. Die hoor je normaal gesproken nooit, hoor je dan terug van docenten. Precies daar doen we het voor, om de ook de ongehoorde stem te horen.’
Jongeren worden in deze tijd vaak geconfronteerd met de prestaties van anderen en daardoor ook met die van zichzelf. De beste versie van jezelf laten zien is onbewust een taak van hen geworden. Hoe gaan jullie daarmee om?
‘In onze maatschappij draait het vaak om presteren. Alles heeft altijd een doel en een reden. In de projecten van Ruimtekoers is dat anders. Daar gaat het om het proces, om het geven van ruimte en doen waar je blij van wordt. Het maakt eigenlijk niet eens uit of iets goed of slecht is. Het gaat erom dat jongeren zich gezien voelen, dat is belangrijk. En dat je daarin kan groeien. In het project Zuiderstroom zie je heel goed hoe dat uitwerkt. Daar heeft één van de deelnemers, Maxime, zich in een halfjaar ontpopt tot een rolmodel voor de andere deelnemers. Naast dat hij zijn eigen muziek maakt, gaat hij naast makers Cassandra Onck en Jeffrey Neijs staan en helpt hij de andere jongeren met hun ontwikkeling. Dat is echt mooi om te zien!’
Lees verder over
Het is mooi dat jullie je vooral richten op het proces in de projecten. Is dat soms niet lastig?
‘De essentie van al onze projecten is dat we er open in gaan. We beginnen iets en weten nooit waar het eindigt. Dat is natuurlijk supercool. De projecten zijn tijdens het draaien nog volop in ontwikkeling. We willen ons laten leiden door wat er uit de deelnemers komt. Dat betekent dat we heel goed naar ze moeten luisteren en daar gehoor aan geven.’
En waarom werkt het dan zo goed om dit te doen met kunst en cultuur?
‘Creativiteit spreekt jongeren aan. Het is makkelijker om je gevoelens en je behoeften in een lyric om te zetten en je ideeën te verbeelden dan om een of andere suffe enquete in te vullen. Wij zijn natuurlijk geen jongerenorganisatie, maar we weten precies welke organisaties dat wel zijn en hebben daar goede banden mee. We zien de waarde van onze partners en investeren in langdurige verbindingen. En omdat we flexibel zijn en alles bij ons mogelijk is, werken onze partners graag met ons.’
