De energietransitie voor iedereen
Bedrijven en inwoners in Nederland moeten meer doen aan energiebesparing en verlaging van de CO2-uitstoot. Laten we de thema’s rondom de energietransitie bundelen met andere maatschappelijke uitdagingen zoals leefbaarheid en zingeving. Hoe kunnen we op die wijze dan uiteenlopende mensen bereiken en betrekken?
Aan de slag met de energietransitie
Bedrijven en burgers in Nederland moeten meer doen aan energiebesparing en verlaging van de CO2-uitstoot: 49% minder C02 uitstoot in 2030. Dat betekent onder andere: woonwijken van het gas af en een verandering van levensstijl voor velen.
Dus … aan de slag! De ene na de andere innovatie wordt ontwikkeld waarmee meterkasten nóg slimmer worden, huizen nog beter geïsoleerd en energie nog efficiënter wordt verwerkt, opgeslagen en getransporteerd. En dat is hartstikke goed! Alleen, speelt in dit technologische perspectief de inwoner, die de eindjes aan elkaar probeert te knopen of de Nederlandse taal niet altijd beheerst, ook een rol?
Van energietransitie naar energie-armoede
Overheden organiseren allerlei programma’s om inwoners en ondernemers te prikkelen en enthousiasmeren om mee te doen met de energietransitie. Er worden bijeenkomsten georganiseerd en subsidies vrijgemaakt. Maar wat blijkt, het zijn met name de innovatieve en welbenetwerkte inwoners die worden bereikt.
De programma’s en subsidies zijn niet uitnodigend voor mensen die de Nederlandse taal niet zo machtig zijn of niet warmlopen voor het technologische perspectief met kreten als ‘terugverdientijden en rendementscijfers’. Deze energietransitie, die bij uitstek een samenlevingstransitie zou moeten zijn, wordt er zo vooral eentje voor een select groepje inwoners.
Met als gevolg dat steeds meer inwoners de boot missen en leven in energie-armoede. 10% van de huishoudens in Nederland heeft een te hoge energierekening. En met de stijgende prijzen voor energie neemt dit alleen maar toe. Mensen douchen niet meer, laten de verwarming uit of koken niet meer om maar kosten te besparen.
We hebben kunst nodig!
“Ook in de duurzaamheidssector groeit het bewustzijn dat we er nooit gaan komen met de hele transitie, zolang we het alleen hebben over efficiëntie en kosten. We hebben ook kunst, schoonheid en verwondering nodig om een taai onderwerp als de energietransitie aantrekkelijk te maken. Daar hoop ik aan bij te dragen.”
Pauline van Dongen
Dat kan anders
Hoe zorgen we ervoor dat uiteenlopende mensen zich betrokken voelen bij de energietransitie én dat zij actief een bijdrage leveren door hun eigen huishouden te verduurzamen en te helpen met die van hun buren? En daarnaast, hoe voorkomen we dat mensen opgroeien of leven in energie-armoede?
Dit zijn de vragen waar het team van Bureau Ruimtekoers aan werkt met als doel “een gelijkwaardige energietransitie voor iedereen”. Waarbij iedereen toegang heeft tot betaalbare energie en een bezig kan en wil met bewuste en gezonde levensstijl.
Onze aanpak: laten we de taaie onderwerpen en gesprekken rondom de energietransitie bundelen met andere maatschappelijke uitdagingen zoals leefbaarheid en zingeving. En wat ons betreft spelen participatie via kunst en cultuur daarbij een essentiële rol. Dat klinkt heel mooi, maar hoe werkt dat dan concreet?
Werken vanuit de behoefte van inwoners
Met antropologische methoden duiden we gemeenschappen en wijken. En vinden we onofficiële netwerken waarmee inwoners zich organiseren. Vaak rondom een gedeelde cultuur of fascinatie wat hen verbindt. Met hen gaan we in gesprek en ontdekken waar hun eigen behoeften liggen. Dat gesprek vindt niet plaats op het gemeentehuis, maar op plekken die hen bekend zijn. Zo bereiken we uiteenlopende mensen die voorheen nog niet betrokken waren.
De behoeften van inwoners brengen we samen met de doelen van beleidsprogramma’s tot een nieuwe gemeenschappelijk taal. Een taal vanuit die zowel de inwoners als beleidsmakers begrijpen. De beste vertalers zijn bij uitstek kunstenaars die vanuit de kracht van de verbeelding mensen aanzetten om hun wensen en ideeën zelf te verbeelden.
