Onze methode
Wij organiseren géén eenmalige participatieprojecten, maar kiezen voor duurzame relaties met impact die leiden tot blijvende betrokkenheid en waardevolle inzichten voor specifieke thema’s en vraagstukken in die leefomgeving. De kern van deze aanpak is de ontwerpbenadering design antropologie.
Ruimtekoers & Design antropologie
Ruimtekoers gebruikt design antropologie als een ontwerpbenadering voor participatie. Daarin maken kunstenaars en ontwerpers met collectieve verbeelding een inclusieve toekomst tastbaar. Vanuit gelijkwaardige ontmoetingen geven zij een proces vorm, waar alle perspectieven op die toekomst vanzelfsprekend een plek hebben.
Een proces van 5 stappen
De ontwerpbenadering bestaat uit vijf stappen en is erop gericht om samen met kunstenaars, inwoners, lokale partners en beleidsmakers tastbare artistieke toekomstbeelden voor het thema waarbinnen de participatie plaatsvindt te bedenken, maken en presenteren.
Meer over design antropologie
De methode Ruimtekoers voor duurzaam draagvlak & inclusieve participatie
Stappen en rondes
De methode schrijft een werkwijze voor gebaseerd op design antropologie. In 5 stappen wordt de context geduid en een tastbaar toekomstbeeld gemaakt door deelnemers. Iedere stap eindigt met een concreet tussenresultaat. Dat vervolgens wordt gebruikt voor de volgende stap. Na 5 stappen is er 1 ronde gemaakt. Iedere ronde heeft eigen doelen. De inzet is dat een project minimaal 4 rondes doorloopt. Daarbij kan het grote project worden opgeknipt in deelprojecten waarin delen van de stappen en rondes worden doorlopen.
Tijdreizen
In de vijf stappen wordt er ruimte gemaakt om met antropologische methoden het heden en het verleden van een context te duiden. Mensen met hun waarden nemen daaraan deel. Om vervolgens met designmethoden verbanden te leggen en dromen en wensen voor de toekomst tastbaar te verbeelden in een participatief kunstwerk.
Actorenveld
Vijf actoren nemen deel in een project. Zij doorlopen samen de methode.
In de eerste ronde wordt het veld gevormd. Ruimtekoers treedt op als procesontwerper en begeleider. De maker is de kunstenaar of ontwerper die participatief met de gebruikers aan de slag gaat. De lokale partner treedt op als ‘stepping stone’ voor partijen om elkaar te ontmoeten. De beleidsmaker, dat kunnen meerdere organisatie zijn, financieren en/of borgen de uitkomsten.
Projectteam
De methode wordt uitgevoerd door de projectleider, onderdeel van team Ruimtekoers en de kunstenaar.
De kunstenaar is verantwoordelijk voor de ‘content’, het maken van het daadwerkelijke tastbare toekomstbeeld met deelnemers. De projectleider is verantwoordelijk voor de ‘context’ waarmee het maakproces wordt gefaciliteerd en de impact wordt geborgd. Projectleider en kunstenaar zijn ontwikkelen samen het proces in vijf stappen.
Iedereen is expert
De actoren en het projectteam kunnen worden uitgebreid met nieuwe experts. Zoals een wetenschapper of journalist die waardevolle informatie en inzichten kan delen. Iedereen die deelneemt is een expert. En brengt als expert een expertise op tafel. Zo kan de gebruiker expert zijn van de beleving van de eigen omgeving. De kunstenaar een expert in verbeeldingskracht. Deelnemers worden op die manier aangesproken en betrokken; vanuit de eigen ervaring en expertise, daarmee is iedere ervaring gelijkwaardig. Zo borgen we gelijkwaardigheid.
Impact maken
Welke waardevolle verandering wordt er gerealiseerd? En voor wie was die verandering dan waardevol? Deze vragen staan centraal bij het meten van de impact die het werken met de methode behaald. We onderscheiden twee impactmetingen. De impact die het project maakt. Die wordt gemeten aan de hand van doelstellingen die zijn geformuleerd. Ruimtekoers maakt als organisatie ook impact. Die wordt gemeten bij alle projecten en bestaat uit een standaard impactdoestellingen.
Ruimtekoers wil met haar methode en organisatie bijdragen aan impact op drie niveaus:
- Individueel: betrokkenen ontwikkelen sociale en creatieve competenties zoals zelfvertrouwen en zelfstandigheid
- Gemeenschap: organisaties ontwikkelen bijvoorbeeld saamhorigheid en nieuwe samenwerkingen of versterken bestaande
- Structuren: betrokkenen vormen ketens van langdurige samenwerking of beleidsbepalende organisaties borgen uitkomsten in hun beleid.
De Methode Ruimtekoers
Stap 1: Ontmoeten
We onderzoeken de context van het thema of vraagstuk met observaties, PAR-methoden en gesprekken. Meerdere aspecten van het dagelijks leven brengen we in kaart zoals symbolen, routines en rituelen. Zo ontmoeten we de gemeenschap, kunstenaar en beleidsmaker. Met als resultaat een heldere gedeelde startvraag met afgebakende ontwerpruimte. Wat doen we wel en wat doen we niet of later?
Stap 2: Kennismaken
We maken nader kennis met de betrokkenen en proberen een dieper begrip te vormen van hun sociaal-culturele waarden, perspectieven en (latente) behoeften. Zo achterhalen we de motivatie voor betrokkenen om deel te nemen. Met als resultaat een groep intrinsieke gemotiveerde betrokkenen en een ontwerp van het participatieproces.
Stap 3: Samen maken
De kunstenaar nodigt alle betrokken uit om samen een toekomst te verbeelden. Vanuit de persoonlijke waarden voor het thema of onderwerp die tastbaar zijn geworden in de vorige stap. Het maakproces bestaat uit meerdere activiteiten zoals workshops, trainingen, repetities en overleggen. Deelnemers geven een vorm aan hun eigen verhaal en verbeelden hun wensen voor de toekomst
Stap 4: Samen presenteren (en vieren!)
De betrokkenen vieren samen het eindresultaat van het gemeenschappelijke maakproces: een tastbaar toekomstbeeld. Persoonlijke verhalen worden collectief gedeeld in bijvoorbeeld objecten, voorstellingen, lezingen of workshops. Het moment voor deelnemers om zich te presentere aan hun eigen gemeenschap. En een moment voor anderen om aan te haken en mee te doen en denken over vervolgstappen.
Stap 5: Samen evalueren
Na de presentatie evalueren deelnemers en betrokkenen samen op het proces. En uitkomsten worden vertaald naar een reeks aanbevelingen voor het thema dat centraal stond in de participatie. Zodat beleidsmakers de diverse perspectieven en de out-of-the-box ideeën uit de presentatie een plek kunnen geven in toekomstige afspraken over hoe we samen willen leven.
Meer weten?
Meer weten over de methode. Stuur ons een berichtje!
