De Voorkamer en Here To Support: Hoe kom je als community echt bij elkaar?

In gelijkwaardigheid, met veel creativiteit en via persoonlijk contact, als het aan Pim van der Mijl van de Voorkamer (Utrecht) en Savannah Koolen van Here to Support (Amsterdam) ligt. Zij hebben samen een schat aan kennis en ervaring op het gebied van gezamenlijke ontwikkeling van een ontmoetingsplek die mensen weet te raken.

De Voorkamer

Pim van der Mijl is grondlegger van de Voorkamer. Een ontmoetingsplek waar mensen in aanraking komen met andere culturen. ‘Een plek om erbij te horen en een veilige plek om nieuwe ervaringen op te doen’ vertelt de website. Alles wat de Voorkamer ontwikkelt, gebeurt in co-creatie. ‘Voor ons betekent dat persoonlijk contact maken met mensen en aan de hand van hun talenten samen projecten ontwikkelen’, legt Pim uit. ‘Doordat je sámen ontwikkelt, wakker je veel meer ieders betrokkenheid aan. Het duurt misschien in het begin wat langer om iets van de grond te krijgen, maar vervolgens wordt het wel breed gedragen. Projecten worden daarmee ook toegankelijker voor een breder publiek.’

Groeien en bloeien

Een voorbeeld is het Arabisch koffiehuis van de Voorkamer, ontwikkeld samen met leden van de Syrische gemeenschap in Utrecht. Nadat duidelijk was welke behoefte er was, begon het taken verdelen aan de hand van de kennis en kunde van de ontwikkelaars. Dat varieerde van een Farez, een Syrische houtbewerker, die Backgammon-borden ging maken, tot mensen die koffiekopjes ontwierpen en maakten van keramiek. Van daaruit groeide het steeds verder. Pim: ‘We hebben dit jaar (geteld tot en met juli) op deze manier 280 activiteiten ontwikkeld, vormgegeven door heel veel vrijwilligers en bijvoorbeeld ook lokale kunstenaars.’

Het begint met koffiedrinken

Gelijkwaardigheid is erg belangrijk bij de Voorkamer, zowel  in activiteiten – naast een Nederlands taalcafé is er ook een Arabisch taalcafé – als op het vlak van de betrokken deelnemers. Pim: ‘Het idee is duidelijk dat we van elkaar leren en gezámenlijk dingen ondernemen. De nieuwkomers en de ‘geboren Nederlanders’ staan bij ons naast elkaar. We organiseren voor en door onze gemeenschap. Ooit begon ik met in het AZC mensen aanspreken, koffie met hen drinken, naar hun verhaal luisteren en hen betrekken bij ons initiatief. Inmiddels komen mensen zelf naar ons toe en ontwikkelen de activiteiten zich al door tot buiten de Voorkamer, in het speelveld van de stad. Maar nog altijd is persoonlijk contact maken heel belangrijk. Dat de Voorkamer nu zo’n impact heeft op het leven van veel mensen en gedragen wordt door al die betrokken vrijwilligers vind ik zó mooi. Daar kon ik voorheen alleen van dromen.’

Here to Support

Savannah Koolen maakt zich in Amsterdam sterk voor de positie van ongedocumenteerde nieuwkomers. Ook al zijn er in de afgelopen jaren in Amsterdam meer voorzieningen gekomen waar zij terecht kunnen of aan kunnen deelnemen; deze mensen worden in onze samenleving nog altijd in een hoek weggedrukt. Ze zijn uitgesloten van de maatschappij. Here to Support wil hen hoorbaar, zichtbaar en weerbaar maken.

Echt oog voor mensen

‘Artistieke processen zijn daarbij heel belangrijk’, legt Savannah uit. ‘Door te creëren en te produceren, krijg je als mens een gevoel van eigenwaarde. Tegelijk biedt het een uitweg aan iemands emoties. We gebruiken handwerk en design om mensen, waarvoor ogenschijnlijk geen plek is in ons land, te laten spreken. Door dat gezamenlijk te doen en vooral ook op een gelijkwaardige manier, ontstaat er een sense of belonging. De fysieke plek die we innemen in de stad, richten we zoveel mogelijk samen in. Wat maakt dat mensen zich welkom voelen? Dat kan mede door bepaalde spullen zijn, maar ook door een koffiesessie of ceremonie uit een bepaalde cultuur.’

Gelijkwaardigheid nastreven

‘Wat de co-creatie betreft gaan we in onze community aan de slag met elkaar en met lokale makers om in ons eigen atelier bijvoorbeeld tassen, T-shirts en mondkapjes te maken met daarop protestteksten, zoals ‘Migration is not a crime’. Om dat terug te zien in het Amsterdamse straatbeeld, geeft veel voldoening. Toch bevinden we ons vaak in een soort spagaat: ongedocumenteerde mensen mogen nauwelijks bestaan, waardoor er aan het beginpunt van onze ontmoetingen vaak een grote ongelijkheid is. Terwijl we juist gelijkwaardigheid nastreven. Maar door echt naast iemand te staan, heffen we die ongelijkheid zo snel en zoveel mogelijk op. Bij Here to Support is er echt oog voor iemand: wie ben je, wat kun je en wat wil je. En we vieren alles wat er te vieren valt; iedere verblijfsvergunning is een feestje.’

Doe mee!

Met deze inspirerende initiatiefnemers wil je toch zeker zélf aan de slag om in co-creatie iets te maken, thema’s rondom co-creatie te bespreken en later met elkaar de opgedane kennis te delen? De workshop Unpacking Co-creation & communities through making – met de Voorkamer en Here to Support – is helaas vol, maar stuur een mail naar sanne@ruimtekoers.nl voor een plek op de reservelijst!